Smallingerland

Door Jos van der Horst

Nederland is nog lang niet uit de crisis. Zelfs al zouden op het economische vlak enige lichtpuntjes te bespeuren zijn, dan nog blijven we zitten met een diepe morele crisis. Solidariteit en tolerantie zijn in een paar decennia volledig van de mat geveegd.

De tweedeling op de arbeidsmarkt is in ons land daardoor een voldongen feit geworden. Mensen met werk staan tegenover mensen zonder werk. Vooral de laatste groep heeft het hard te verduren. Zodra iemand een beroep moet doen op het vangnet van de sociale zekerheid wordt hij of zij aangemerkt als profiteur, die voor het ‘genot van het nietsdoen’ onmiddellijk een tegenprestatie moet leveren.

Dat betekent in de praktijk dat als iemand een uitkering aanvraagt in de gemeente Smallingerland, hij of zij direct aan het ‘werk’ wordt gezet bij Sociale Werkvoorziening Caparis. Maar dat niet alleen, men wordt tot in het belachelijke gecontroleerd en geprest en wordt geacht alles uit te voeren wat sociale zaken en het re-integratiebedrijf opdragen. Voldoet men niet aan de eisen dan wordt er onherroepelijk gekort op de uitkering.

Onderzoek van de cliëntenraad in Smallingerland wijst uit dat er angst heerst onder mensen in de re-integratietrajecten. Angst voor kortingen op de uitkering wanneer men niet doet wat opgedragen wordt, met als gevolg dat men niet meer rond kan komen. Ook durft men niets te zeggen als de consulent van sociale zaken in de buurt is, bang voor de gevolgen. De vraag is of dit repressieve beleid het uitzicht op betaald werk groter maakt? Verre van dat! Een citaat uit een artikel van Jolanda van Urk op Doorbraak.eu illustreert dit laatste:

“Ik kreeg in eerste instantie een overeenkomst voor drie maanden, die na die periode werd verlengd met nog zes maanden. Ik heb mij al die tijd volledig gemotiveerd ingezet, wat resulteerde in het feit dat ik een onbetaalde baan kreeg(…) en onder andere ook fungeerde als aanspreekpunt voor de mensen met wie ik samenwerkte. Het was de bedoeling dat je door het traject uit zou stromen naar een betaalde baan, maar dat werd niet waargemaakt. Integendeel(…) en ondertussen moet je hele dagen geestdodende en stompzinnige werkzaamheden verrichten op het niveau van mensen met een beperking. Werkzaamheden die op geen enkele wijze enige meerwaarde bieden bij het vinden van een betaalde baan.”

Van iedereen mag verwacht worden dat hij of zij bijdraagt aan het goed functioneren van de samenleving. Dat zou kunnen via betaald werk, maar ook via het zorgen voor kinderen en mensen die hulpbehoevend zijn. Ook vrijwilligerswerk hoort daar bij. Wat er nu gebeurt in de gemeente Smallingerland, maar ook in andere gemeenten, grenst aan dwangarbeid.

De tweedeling wordt versterkt doordat beleidsmaker s hun eigen falende re-integratiebeleid wijten aan de crisis, terwijl aan de andere kant werkzoekenden persoonlijk hard worden afgerekend op het feit dat zij geen werk kunnen vinden. Dat klopt niet, kan niet en mag niet! We moeten weer terug naar wederzijds vertrouwen, om tot een oplossing te komen. Tegen de tweedeling, voor de solidariteit!

Dit artikel verscheen donderdag 28 november 2013 in de rubriek "Te Gast" van de Leeuwarder Courant. Op woensdag 4 december publiceerde ook het Friesch Dagblad dit artikel op haar opiniepagina's